Ρυθμιστικά θέματα που απασχολούν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μέσω της Επιτρόπου για θέματα Κοινωνίας της Πληροφορίας και Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης κυρίας Βίβιαν Ρέντινγκ (Viviane Reding) ασχολείται με αρκετά θέματα για ρύθμιση και μεταρρύθμιση των κανονισμών για τις Τηλεπικοινωνίες.

Μεταξύ αυτών υπάρχουν δύο θέματα που θα συζητηθούν πολύ και παρουσιάζονται πιο κάτω:

Τα θέματα είναι:

1. Διαχωρισμός Υλικοτεχνικής Υποδομής (δικτύου) και Παροχής Εμπορικών Υπηρεσιών (υπηρεσιών) στις Τηλεπικοινωνίες. Functional Separation.
2. Δημιουργία της Ευρωπαϊκής Αρχής Αγοράς Τηλεπικοινωνιών – European Telecom Market Authority (ETMA).

Ποια είναι η κυρία Βίβιαν Ρέντινγκ (Viviane Reding)

Η λουξεμβουργιανή πρώην δημοσιογράφος και ευρωβουλευτής κυρία Βίβιαν Ρέντινγκ είναι η Επίτροπος αρμόδια για θέματα Κοινωνίας της Πληροφορίας και Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Είναι γνωστή για τη μέθοδο που ακολουθεί του «αιφνίδιου βομβαρδισμό». Πρώτα αιφνιδιάζει με τις ιδέες της, μετά περιμένει να ηρεμήσουν τα πνεύματα για να επιστρέψει εκ νέου στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων αποφασισμένη να πετύχει μια συμφωνία.

Επίσης είναι αποφασισμένη να επιφέρει τη μεταρρύθμιση των κανόνων ανταγωνισμού ώστε να βοηθηθούν οι εναλλακτικοί πάροχοι να επιβιώσουν και να προσφερθούν ψηλής ποιότητας αλλά και φθηνές υπηρεσίες στους κατοίκους της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Δεν είναι η πρώτη φορά που η δημοφιλής επίτροπος έρχεται σε ρήξη με εταιρείες μεγάλων συμφερόντων. Ήταν αυτή που εισηγήθηκε τη νομοθεσία για τη μείωση του κόστους των διεθνών κλήσεων στη κινητή τηλεφωνία. Μια κίνηση που εξόργισε τις μεγάλες εταιρείες.

Τι είναι ο λειτουργικός διαχωρισμός και τι επιδιώκεται μέσω αυτού.

Στην Ευρωπαϊκή Ένωση 18 χώρες μέλη διαθέτουν νομοθεσία και σύσταση Επιτρόπου Ρύθμισης Τηλεπικοινωνιών. Στις χώρες αυτές αρκετά έχουν γίνει ώστε να βοηθηθεί ο ανταγωνισμός. Όμως αρκετά άλλα πρέπει να γίνουν ώστε να μειωθούν οι τιμές των υπηρεσιών. Η κυρία ΒίβιανΡέντινγκ σε ομιλία της που έγινε στις 11 Οκτωβρίου 2007 στην Αθήνα ενώπιον της ολομέλειας της Ευρωπαϊκής Ομάδας Ρυθμιστών (ERG) τόνισε, ότι στο μέλλον οι εθνικοί ρυθμιστές θα πρέπει να δώσουν πειστικά επιχειρήματα γιατί σε τέτοιες αγορές, απαιτείται ο κανονισμός του ρυθμιστή για να εξασφαλισθεί αποτελεσματικός ανταγωνισμός και όχι γιατί ο ίδιος ο νόμος ανταγωνισμού δεν μπορεί από μόνος του να το επιτύχει. Πολλές αγορές δεν χρειάζονται πλέον τον κανονισμό περίπου 9, για παράδειγμα στη Δανία ή στη Σουηδία, αλλά ακόμα τον απαιτούν, για παράδειγμα, στην Ελλάδα, την Ιρλανδία, την Πολωνία ή τη Σλοβακία.

Στις χώρες που προσφέρεται η ευρυζωνικότητα παρατηρείται ότι μόνο το 10,5% κατά μέσον όρο της αγοράς είναι σήμερα στα χέρια των εναλλακτικών προμηθευτών που παρέχουν τις υπηρεσίες τους μέσω του καλωδιακού δικτύου που ανέπτυξαν οι ίδιοι ή μέσω αποδεσμοποίησης ή με ασύρματη μετάδοση. Το υπόλοιπο 89,5% το έχουν οι πρώην ή νυν κρατικές εταιρείες. Σε δύο κράτη μέλη το Ηνωμένο Βασίλειο και στη Δανία οι εναλλακτικοί κατέχουν πέραν του 20% ενώ στη Μάλτα, Σλοβακία, Φιλανδία, Ελλάδα και Κύπρο σχεδόν το 0%. Για αυτό πρέπει να βρεθεί άλλος τρόπος που παράλληλα με τον κανονισμό και τους νόμους, να μπορέσει να βοηθήσει τον υγιή, αληθινό και αποτελεσματικό ανταγωνισμό.

Ένα εργαλείο που θα βοηθήσει ώστε να εμπλουτιστούν οι δυνατότητες των ρυθμιστών είναι ο διαχωρισμός του δικτύου από τις υπηρεσίες. Οι δύο αυτές δραστηριότητες θα προσφέρονται από εντελώς αυτόνομες εταιρείες έστω μέσα στον ίδιο τον οργανισμό. Έτσι οι προμηθευτές δικτύου θα μπορέσουν να επενδύσουν σε δίκτυα επόμενης γενεάς καθώς επίσης θα ενθαρρυνθούν οι εναλλακτικοί και νέοι πάροχοι να επενδύσουν στις υπηρεσίες για αύξηση της ταχύτητας του διαδικτύου και προσφοράς παρεμφερών υπηρεσιών με χαμηλά τέλη. Tο μάνατζμεντ θα έπρεπε να είναι τέτοιο ώστε να εγγυάται την ισότιμη πρόσβαση όλων των παρόχων στα δίκτυα ώστε να υπάρχει ανταγωνισμός στην πώληση προς τους καταναλωτές.

Κατά αυτό τον τρόπο η ευρυζωνική διείσδυση γενικά θα αυξηθεί. Παράδειγμα η ΒΤ όπου εφάρμοσε το λειτουργικό διαχωρισμό από το 2005 και τα αποτελέσματα ήταν να αυξηθούν οι συνδρομητικές γραμμές που χονδρικά πωλούνται στους πάροχους υπηρεσιών από 105.000 σε 2,42 εκατομμύρια. Μερίδιο της αύξησης καρπώθηκε και η εταιρεία του ομίλου ΒΤ που προσφέρει υπηρεσίες. Έτσι αυξήθηκαν οι επενδύσεις για το καλό της κοινωνίας. Ο λειτουργικός διαχωρισμός όπως επισημαίνει η κυρία Βίβιαν Ρέντινγκ δεν θα επιφέρει αλλαγή στη δομή ιδιοκτησίας του οργανισμού φτάνει να υπάρχουν σαφείς γραμμές διαχωρισμού «σινικό τείχος» όπως το χαρακτήρισε ώστε αμερόληπτα και αυτόνομα να λειτουργούν οι δύο επιχειρήσεις.

Η Ιταλία και Σουηδία έχουν κάνει βήματα για υιοθέτηση της θεραπείας του λειτουργικού διαχωρισμού και φαίνεται ότι θα ακολουθήσει η Πολωνία.

Τι είναι η Ευρωπαϊκή Αρχή Αγοράς Τηλεπικοινωνιών – European Telecom Market Authority (ETMA).

Η ολοκλήρωση μιας ενιαίας αγοράς για τους πάροχους και χρήστες τηλεπικοινωνιών όπου θα ανοίξει μια αγορά 500 εκατομμυρίων καταναλωτών, όπου θα προσφέρονται διασυνοριακές, διεθνικές και πανευρωπαϊκές υπηρεσίες, καινοτομίες σε νέες υπηρεσίες, με απτά καταναλωτικά οφέλη, είναι ο νέος στόχος που θα επιτευχθεί μέσω μιας Αρχής που θα επιλαμβάνεται όλα τα σχετικά θέματα. Η ΕΤΜΑ θα βασιστεί στην πείρα των εθνικών ρυθμιστικών αρχών και θα έχει αντιπρόσωπο την ERG.

Πότε θα τεθεί σε ισχύ η νέα νομοθεσία για τα πιο πάνω

Τα πιο πάνω θα πρέπει να συζητηθούν και εγκριθούν τόσο στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο όσο και στο Υπουργικό Συμβούλιο. Αναμένεται να αρχίσει η εφαρμογή του νόμου μέσα στο 2010.

Τι θα γίνει στο ενδιάμεσο διάστημα 2008, 2009.

Όπως τόνισε η κυρία Βίβιαν Ρέντινγκ υπάρχουν τρία πράγματα που θα μας απασχολήσουν στο ενδιάμεσο διάστημα:

1. Τέλη Τερματισμού κλήσεων από Σταθερά σε Κινητά (Mobile Termination Rates)

Το κόστος τερματισμού κλήσης από σταθερό σε κινητό αριθμό πρέπει να μειωθούν ώστε να εξισορροπηθούν με το κόστος της σταθερής τηλεφωνίας.
Ως «τέλος τερματισμού» μιας κλήσης είναι το ποσό που εισπράττει ο τηλεπικοινωνιακός πάροχος, στο δίκτυο του οποίου τερματίζει μια τηλεφωνική κλήση. Το τέλος αυτό εισπράττει από τον καταναλωτή με τη μορφή του λογαριασμού ο πάροχος του δικτύου από το οποίο πραγματοποιείται η κλήση (εκκίνηση), και ο οποίος, στη συνέχεια, το αποδίδει στον πάροχο του δικτύου που καταλήγει η κλήση (τερματισμός).
Όπως δήλωσε η κυρία ΒίβιανΡέντινγκ, θα προσφέρει τα εργαλεία που ενδεχομένως θα χρειαστούν οι ρυθμιστές για να μειώσουν τα τέλη τερματισμού στα δίκτυα κινητής. «Γνωρίζω ότι πολλοί Ευρωπαίοι ρυθμιστές εργάζονται συστηματικά για μια κοινή προσέγγιση μείωσης των τελών τερματισμού στην κινητή». «Θα υποστηρίξω», πρόσθεσε, «μια τέτοια προσέγγιση με όλα τα εργαλεία που έχω στη διάθεσή μου, με βασικό στόχο ο ανταγωνισμός στην ενιαία αγορά να μη διαστρεβλωθεί. Τέλος, θα πρέπει να σημειωθεί ότι για τη σύγκριση κόστους κινητής, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αξιοποιεί τα «καλάθια» που έχει ορίσει ο ΟΟΣΑ για την κινητή τηλεφωνία. Ανάφερε την περίπτωση της Πολωνίας όπου το κόστος είναι 16,49 και της Κύπρου 2,25 ευρωσέντ το λεπτό.
Από μελέτες που έγιναν οι μέσες τιμές στην ΕΕ για τις υπηρεσίες πρόσβασης σε τερματισμό κλήσεων για όλα τα σταθερά δίκτυα είναι 1,23 ευρωσέντ /λεπτό (απλή διασύνδεση) και 1,86 ευρωσέντ /λεπτό αντίστοιχα για τη διπλή διασύνδεση. Η μέση χρέωση των φορέων κινητής τηλεφωνίας στην ΕΕ είναι 18,16 ευρωσέντ /λεπτό, δηλαδή δέκα φορές υψηλότερη. Διασύνδεση είναι η υπηρεσία χονδρικής που συνίσταται στη μεταφορά (διαβίβαση) από έναν φορέα στο δίκτυό του, κίνησης που ούτε προέρχεται ούτε τερματίζεται στο συγκεκριμένο δίκτυο.

2. Μετάδοση φωνής μέσω του πρωτοκόλλου TCP/IP (Voice over IP)

H Ευρωπαϊκή Επιτροπή ευνοεί μια πανκοινοτική προσέγγιση «ελαφριάς αφής» στην τηλεφωνία διαδικτύου ως το καλύτερο τρόπο να ενθαρρυνθεί ο ανταγωνισμός μεταξύ των φορέων τηλεφωνικής κίνησης μέσω διαδικτύου και των παραδοσιακών τηλεφωνικών δικτύων.
H διαδεδομένη χρήση της τηλεφωνίας διαδικτύου στην Ευρώπη καθιστά αναγκαία την όσο το δυνατό γρηγορότερη κατάληξη σε μια κοινώς αποδεκτή νομοθεσία που θα ρυθμίζει το θέμα ώστε να ενθαρρυνθούν οι διαφορετικές και καινοτόμες υπηρεσίες στην αγορά που θα ασκήσει ακόμα μεγαλύτερη θετική επίδραση στους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις.

3. Γεωγραφική Τμηματοποίηση (Geographic Segmentation)

Η Γεωγραφική Τμηματοποίηση σημαίνει να μπορούν να εφαρμοσθούν διαφορετικά ρυθμιστικά μέτρα για κάθε περιοχή της χώρας ανάλογα με το βαθμό της υποδομής του ανταγωνισμού που επιτεύχθηκε. Αυτό το θέμα ίσως να προκαλέσει προβλήματα στην ενιαία αγορά, αν δεν υπάρχει καλός συντονισμός για αυτό πρέπει η Ευρωπαϊκή Ομάδα Ρυθμιστών να ασχοληθεί άμεσα με το θέμα ώστε όλοι οι εθνικοί ρυθμιστές να είναι σε θέση να προσδιορίσουν καθαρά κριτήρια για το πότε και κάτω από ποιες προϋποθέσεις θα εφαρμόζεται η Γεωγραφική Τμηματοποίηση.

Ποιοι και γιατί αντιδρούν στην «υπερ-ρύθμιση» που προτείνεται από την κυρία Βίβιαν Ρέντινγκ.

«Οι προτάσεις της Ρέντινγκ συνιστούν υπερ-ρύθμιση και θα λειτουργήσουν εναντίον των επενδύσεων και του καταναλωτή σε μεσοπρόθεσμη βάση. Γιατί κάποιος να κάνει επενδύσεις αν δεν μπορεί να βγάλει κέρδος;»

Ο γερμανικός οργανισμός τηλεπικοινωνιών Deutsche Telecom, η ισπανική Telefonica, ο αυστριακός οργανισμός Austrian Telecom, ο ελβετικός Swisscom, ο ΟΤΕ, η σκανδιναβική Telia Sonera και ως ένα σημείο ο γαλλικός οργανισμός France Telecom συγκροτούν ενιαίο μέτωπο εναντίον της «υπερ-ρύθμισης», όπως ισχυρίζονται, των νέων αγορών, κυρίως ευρυζωνικών υπηρεσιών, που προωθεί η επίτροπος Ρέντινγκ.

Eπιπλέον, δεν αποδέχεται την ιδέα των εξαιρέσεων από τις ρυθμίσεις (regulatory holidays) των πρώην κρατικών μονοπωλίων. Κάτι τέτοιο θα έδινε πρακτικά το δικαίωμα στα τελευταία να μην μοιράζονται τα δίκτυα υψηλών ταχυτήτων Ιντερνετ τα οποία κατασκευάζουν με τρίτους για μερικά χρόνια μέχρις ότου αποσβέσουν την αρχική επένδυση.

Ολα δείχνουν ότι τα πρώην κρατικά μονοπώλια ετοιμάζονται να περάσουν στην αντεπίθεση, εκμεταλλευόμενα το γεγονός ότι η Γερμανία, η οποία συντάσσεται με την Deutsche Telecom, αναλαμβάνει την προεδρία της Ευρωπαϊκής Ενωσης από τις αρχές του 2007.

Για τους αντιπάλους της Ρέντινγκ, το παράδειγμα των Ηνωμένων Πολιτειών είναι χαρακτηριστικό. Η διάσπαση του μεγαθηρίου ΑΤ&Τ στη δεκαετία του 1980, που δημιούργησε αρκετές μικρότερες εταιρείες τηλεπικοινωνιών, έριξε μεν στην αρχή τις τιμές των τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών, αλλά εγκαταλείπεται πλέον γιατί διαπιστώνεται ότι σε μεσοπρόθεσμη βάση δημιουργεί προβλήματα.

Xρειάζονται μεγάλες επενδύσεις στις τηλεπικοινωνίες κι αυτές δεν πρόκειται να έλθουν αν η αρμόδια επίτροπος δεν αντιληφθεί ότι «η αξία καθορίζεται από το περιεχόμενο και τις υπηρεσίες και όχι μόνο τις γραμμές».

Αξίζει να σημειωθεί ότι ο αριθμός των συνδρομών σε ευρυζωνικά δίκτυα στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχουν σημειώσει ραγδαία αύξηση από το 2002. Σχεδόν τρία στα δέκα ευρωπαϊκά νοικοκυριά διαθέτουν πλέον ευρυζωνικό Ίντερνετ και οι τιμές πέφτουν γρηγορότερα από τον παγκόσμιο μέσο όρο. Για ποιο λόγο, λοιπόν, η Κομισιόν προτείνει τη διάσπαση των μεγάλων τηλεπικοινωνιακών οργανισμών, όπως του γερμανικού Ντόιτσε Τελεκομ (Deutsche Telecom) και του ισπανικού Τελεφόνικα.

Αρκετοί κοινοτικοί αξιωματούχοι εμμένουν ότι η λύση της υποχρεωτικής διάσπασης των εταιρειών θα επιλεχθεί μόνο και εφόσον αποτύχουν όλες οι υπόλοιπες προσπάθειες να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα από την δεσπόζουσα θέση μιας εταιρείας στην αγορά. Σημειώνεται ότι την αντίθεσή τους στην εισαγωγή του εν λόγω μέτρου έχουν εκφράσει η Επίτροπος για τον Ανταγωνισμό, και ο αρμόδιος Επίτροπος για τη Βιομηχανία.

Επιπλέον, σύντομα αναμένεται να δοθεί στη δημοσιότητα νέα μελέτη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία θα παραδέχεται ότι η δυνατότητα εξαγωγής συμπερασμάτων από το μοντέλο της Βρετανίας είναι «ακόμα αρκετά περιορισμένη».

Μια άλλη ανησυχία είναι οι ιδιαιτερότητες και οι διαφορές ανάμεσα στις αγορές των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Για παράδειγμα, στη μεν Ιταλία η εθνική ρυθμιστική αρχή διάκειται θετικά ως προς το ενδεχόμενο διάσπασης των Ιταλικών Τηλεπικοινωνιών (Telecom Italia), στη δε Γαλλία και Ολλανδία οι ρυθμιστικές αρχές δεν το συζητούν καν.

Η Έτνο (Etno), εταιρεία παροχής υπηρεσιών σε εταιρείες τηλεπικοινωνιών με δεσπόζουσα θέση στην αγορά, υποστηρίζει: «Οι τιμές των προϊόντων συνεχώς πέφτουν και οι αγορές γίνονται ολοένα και πιο ανταγωνιστικές. Ένας υποχρεωτικός λειτουργικός διαχωρισμός θα οδηγούσε σε μια πολυδάπανη, μακρόχρονη και αμετάκλητη αναδιοργάνωση των μεγάλων ευρωπαϊκών εταιρειών.»

Ο λειτουργικός διαχωρισμός ως ρυθμιστικό μέτρο είναι δαπανηρός. Συγκεκριμένα, υπάρχει ένα αρκετά ψηλό κόστος αρχικής εφαρμογής του μέτρου, το οποίο περιλαμβάνει το κόστος της αναδιάρθρωσης, την εις διπλούν εκτέλεση κάποιων εργασιών και το αυξημένο κόστος που υπάρχει για συντονισμό μεταξύ των διαχωρισθέντων τμημάτων.

Η UNI Διεθνές Δίκτυο Συντεχνιών ασχολήθηκε με το θέμα και θέτει μερικά ερωτήματα.

Οι επενδύσεις που θα γίνουν στο δίκτυο αλλά και στις υπηρεσίες θα έχουν πράγματι στόχο τη διατήρηση της καλής ποιότητας, θα διέπονται από ρυθμίσεις που θα έχουν σκοπό να εξασφαλίσουν δίκαιες επιστροφές στις μεγάλης κλίμακας επενδύσεις;

Το προσωπικό θα πρέπει να διαχωριστεί στις δύο επιχειρήσεις με επιπτώσεις τόσο στην εξέλιξη όσο και στην ανταμοιβή του. Επίσης θα υπάρχουν δικλίδες ασφαλείας για την αξιοποίηση όλου του προσωπικού, την εκπαίδευση του στις νέες τεχνολογίες και σε άλλους τομείς της επιχείρησης που εξ ανάγκης θα δημιουργηθούν ή λόγω μετακίνησής του.

Με το διαχωρισμό θα αυξηθούν οι δαπάνες της επιχείρησης. Ποιος θα κληθεί να καλύψει αυτές τις δαπάνες; Μήπως ο εργαζόμενος;

Που θα γίνει ο διαχωρισμός; Μήπως με αυτό να χρειασθεί η ανάπτυξη ομοίων δικτύων και για τις δύο επιχειρήσεις με αποτέλεσμα να αυξηθούν τα κόστη;

Πως διασφαλίζεται η παροχή καθολικής υπηρεσίας;

Και η UNI συμπεραίνει τα πιο κάτω:

Οι αμφιβολίες παραμένουν για την αποτελεσματικότητα και την αποδοτικότητα του διαχωρισμού και διαφαίνεται ότι θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια βιαστικά προγραμματισμένη, δαπανηρή και αδιάκριτη ρυθμιστική θεραπεία.

Οι πιθανές συνέπειες για την απασχόληση σε μια τέτοια ανάπτυξη είναι πάρα πολύ εμφανείς. Οι πιθανές συνέπειες για τη βιομηχανία επικοινωνιών συνολικά θα μπορούσαν να είναι καταστρεπτικές. Σε μια εποχή όπου η επένδυση στα δίκτυα πρόσβασης επόμενης γενεάς είναι στη κρίσιμη καμπή, οποιαδήποτε υποβάθμιση των επιπέδων επένδυσης και της ποιότητας των επιπέδων υπηρεσιών θα ήταν ένα παράλογο και οπισθοδρομικό βήμα.

Η βιασύνη πρέπει επίσης να εξεταστεί λαμβάνοντας υπόψη τη συνεχή τάση και προσανατολισμού της βιομηχανίας προς την ανάπτυξη και προσφορά προϊόντων σύγκλισης.

Η επιλογή για το λειτουργικό διαχωρισμό πρέπει να παραμείνει στην περιοχή των εθνικών ρυθμιστικών αρχών. Εάν θα εφαρμοσθεί, πρέπει να είναι με την πλήρη συγκατάθεση και τη συμμετοχή όλων των εταίρων, συμπεριλαμβανομένων των εκπροσώπων των εργαζομένων και των ενώσεων και για λόγους που θα αυξάνουν την πρόοδο των οργανισμών.